BNE Digital
BNE Digital Espainiako Liburutegi Nazionalaren ondare digitalera sartzeko plataforma da. BNEk zaintzen dituen funts digital aberats eta askotarikoetarako sarbide bakarra eta aldi berekoa, bere alderdi digitalaren barruan, banaezina eta bere errealitate fisikoarekiko osagarria. BNE Digital-en, digitalizatutako lan historiko handietatik hasi eta Espainian argitaratutako audioliburu, ePub eta liburu garaikideetaraino biltzen dira, eta Liburutegiak horien kopia digitalak gordetzen ditu. Lineako altxor honek guztiak, garai eta mota guztietako obrekin, hemen aurkitzen du bere lekua, herritarren eskura.
Bilduma digitalak BNE Digitalen integratzeko proiektua 2025eko urrian sortu zen, eta mugarri bat da Espainiako Liburutegi Nazionalaren historian, Espainiako liburutegi digital handiena eta munduko bilduma digital handienetakoa baita.
Liburutegiko funts digitaletarako sarbide bakarra denez, BNE Digital balio handiko tresna da kultura-ondare digitalaren ikerketarako, ikaskuntzarako, irakaskuntzarako eta berrerabilpenerako. Gainera, gure herrialdeko lineako memoria kulturala irudikatzen du, herritarrei aukera ematen baitie Espainiako ondare digitala bilatzeko eta deskubritzeko, Liburutegiak oraingo eta etorkizuneko belaunaldien esku jartzen duena.
Digitalizazioa BNEn
Gaur egun, digitalizazio sistematikoa, proiektu bat baino gehiago, liburutegiko ia sail eta arlo guztiei eragiten dien prozesua da.
Gaur egun, zer digitalizatuko den erabakitzen denetik azkenean atarian eskuragarri egon arte inplikatutako zereginak ia bete-betean txertatu dira Liburutegiko Zerbitzuen errutina guztietan.
Oro har, prozesu horrek honako hauek hartzen ditu barnean:
- materialak hautatzea, hainbat irizpideren arabera;
- digitalizaziorako egokiena den alea hautatzea , kontserbazio- eta egokitasun-printzipioen arabera;
- katalogazioa berrikustea, egungo estandarretara egokitzeko;
- masterren eta deribatuen digitalizazioa eta sorkuntza, eta metadatuen eta irudien kalitate-kontrola;
- zama objektu digitalen kudeatzailean, indexazioa atariaren bilaketa-motorrean eta Liburutegi Digital Hispanikoaren interfazean sartzea;
- katalogoko erregistro bibliografikoaren eta Liburutegi Digital Hispanikoko dokumentu digitalizatuaren arteko lotura.
BNEren digitalizazio-lerroak
Oinarrizko hautaketa-irizpide batzuen arabera ezartzen dira erakundearen digitalizazio-ildo estrategikoak. Digitalizazioaren helburu nagusietako bati, zabalkundeari, erreparatuz, lehen iragazki bat ezartzen da: jabari publikoan dauden funtsak, hau da, egile-eskubiderik ez dutenak. Multzo horren barruan, hainbat dira Liburutegiaren digitalizazioaren ildo estrategikoak zehazten dituzten hautaketa-irizpideak. Batetik, ondare-balioa duten lanak, enblematikoak, interes tematikoa dutenak, balio bibliografikoa dutenak, dokumentalak eta garrantzia dutenak aukeratzen dira. Gainera, erakundearen dokumentu-tipologiaren barietatearen isla erakutsi nahi da. Bere kontserbazio egoera ere garrantzitsua da, horrela, hondatuta dauden obrei lehentasuna ematen zaie originalak babesteko neurri gisa (adibidez, hondo azidoa edo ikus-entzunezko fondoa).
Azkenik, hurrengo urteetarako digitalizazio-estrategia nazional bat dago, Liburutegien Lankidetzarako Kontseiluaren Digitalizaziorako Estrategia Nazionalerako Lantaldean sortua. Estrategia horren bidez, digitalizazioak eta prozedura teknikoak eta antolakuntzakoak koordinatu nahi dira, eta jarduera bateratuak eta lankidetza-proiektuak sustatu ondare bibliografikoaren digitalizazioaren arloan.
Digitala jaiotako ondarea
2015az geroztik, Espainiako Liburutegi Nazionalak lan digitalen funts baliotsua bildu du, argitaratzaileek lege-gordailuaren araudiarekin duten lankidetzaren eta konpromisoaren emaitza gisa. Horri esker, ondare digitalaren zaintza bermatzen da etorkizuneko belaunaldientzat.
Material ugari biltzen ditu: liburu elektronikoak (fikziozkoak, dibulgaziokoak eta izaera akademikokoak), audioliburuak, AENOR arauak, postcastak, argitalpen seriatuak, musika eta bideo digitalak.
Gainera, 2023az geroztik, formatu fisikoan gordailututako obrak inprimatu aurreko kopia digitalak ere txertatzen dira, monografietakoak zein argitalpen seriatuetakoak. Bertsio digital horiei esker, kontserbazio-zentroek kopia elektroniko bat izan dezakete, ikerketarako ondarearen hedapena erraztuz eta jatorrizko inprimatuen babesa hobetuz.
Indarrean dauden egile-eskubideak dituzten lanak Espainiako Liburutegi Nazionalean eta autonomia-erkidegoetako kontserbazio-zentroen sarean baino ezin dira kontsultatu.
BNEren lankidetza digitalizazioaren arloan
Lankidetza nazionala
Hispanoa
Kultura Ministerioaren bilduma digitalen direktorioa eta biltzailea. Artxibo, liburutegi eta museoen bildumak integratzen ditu, eta horien artean, Liburutegi Digital Hispanikoaren bilduma digitala.
Ondare Bibliografikoa Digitalizatzeko Estrategia Nazionala
Espainiako Liburutegi Nazionalak Ondare Bibliografikoa Digitalizatzeko Estrategia Nazionalerako Lantaldea lagunduko du. Lantalde horren helburu nagusia dokumentu bat egitea eta argitaratzea da, hurrengo 5 urteetan ondare bibliografikoaren titular diren administrazioek eta erakundeek digitalizazioaren arloan egin behar duten lana gidatuko duten oinarrizko ildoak definitzeko.
Liburuaren Etxea
Liburutegi Digital Hispanikoaren lan enblematiko batzuk eskuragarri daude jada, libreki eta doan, Casa del Libro webgunean eta TAGUS irakurketa-aplikazioetan.
Liburu interaktiboak
Telefonicarekin izandako lankidetzari esker, Kixote 2010ean eta Leonardo da Vinciren Madril Kodexak 2012an interaktibo bihurtu ziren. Lanen bertsio digitalaz gain, multimedia material eta funtzionalitate ugari dituzte.
Nazioarteko lankidetza
Europeana
Artxibo, museo, liburutegi eta Europa osoko beste kultur erakunde batzuetako baliabide digitaletarako sarbide bakarra. Gaur egun, Europako kultur ondare digitala zabaltzeko proiekturik garrantzitsuena da.
Munduko Liburutegi Digitala
Unescok bultzatuta, mundu osoko kulturen eduki digital enblematiko eta adierazgarriak biltzen ditu eta horietarako sarbidea ematen du. Liburutegi Digital Hispanikoaren lan aipagarrienetako batzuk ere badaude.
Ondare iberoamerikarraren liburutegi digitala (BDPI)
Atari berean integratzen ditu Iberoamerikako liburutegi nazionaletako baliabide digitalak (ABINIAko kideak). Era guztietako materialak daude, proiektuaren koordinatzaile den Espainiako Liburutegi Nazionalak diseinatu eta garatutako atari eleaniztun batetik eskura daitezkeenak.
Keepers Registry
Espainiako Liburutegi Nazionala Keepers Registry zerbitzuaren parte da. Zerbitzu honek argitalpen seriatu elektronikoetan argitaratutako eduki digitalen epe luzeko kontserbatzaile gisa jarduten duten artxibo-agentziei buruzko informazioa ematen du. Aukera ematen du jakiteko zein erakunde ari den zaintzen aldizkari digital jakin batzuk, nola eta zein baldintzatan.
Helburu hori betetzeko, BNEk aldiro-aldiro Hemeroteka Digitalean dituen edukiei buruzko metadatuak emango dizkio ISSNren Nazioarteko Zentroari, Keepers Registry-n sartzeko.
Dokumentuak eta interesgarriak diren estekak