Zer da?

Lege-gordailua dokumentuak kontserbatzeko dagoen sistemarik anbiziotsuena da, eta herrialde bakoitzean argitaratzen den guztia biltzea du helburu.

Argitaletxeek, autoedizioaren arduradunek eta ekoizleek beren argitalpenen aleak kontserbazio-zentro baterako edo gehiagorako gordailutzeko duten betebeharrari eusten diote.

Gaur argitaratzen duzuna beti kontsultatu ahal izateko bermea da. Berdin dio liburu bat, film bat, aldizkari bat, egunkari bat, bideojoko bat, kartel bat, mapa bat edo orri-markatzaile bat den; zure gaurko sorkuntza biharko ondarea da.

Zure obra gure historiaren parte da, eta Lege Gordailuarekin gogoangarri bihurtzen duzu.

Herritarrek depositolegal@bne.es helbide elektronikora bidal ditzakete beti Lege Gordailuari buruzko zalantzak eta kontsultak. Ahalik eta zehatzen eta azkarren erantzungo diegu.

Historia

Espainian, Lege Gordailuaren aurrekaria 1616koa da, El Escorialeko Liburutegia, eta, ondoren, 1716koa Felipe V.aren Madrilgo Errege Liburutegi Publikoa, azken hau gaur egun Espainiako Liburutegi Nazionala dena. Felipe V.arekin eta Errege Liburutegi Publikoarekin, sistema horren bidez jasotakoa zabalik geratu zen irakasle eta ikertzaileen kontsultarako.

Espainiarako Lege Gordailuaren antolamendu osoa 1957ko abenduaren 23ko Dekretuaren bidez onartutako Lege Gordailuaren Zerbitzuaren Erregelamenduaren bidez egin zen (BOE zk. 17, 20.1.58). Arau horrek Lege Gordailuaren zenbakiaren eta Lege Gordailuaren bulegoen kudeaketaren sistema ezartzen du, gaur egun indarrean jarraitzen duten funtsezko bi zutabe baitira.

Funtzionamendua

2011ko uztailaren 30ean argitaratu zen BOEn Lege Gordailuari buruzko 23/2011 Legea.

Argitaletxeek egoitza soziala duten probintziako Lege Gordailuko bulegoekin hitz egin behar dute. Beren kabuz editatzen duten pertsonei egoitza soziala duten probintzian dagoen bulegoa ere dagokie, hau da, erroldatuta dauden probintzian dagoen bulegoa. Bulegoak autonomia-erkidegoen mende daude.

Bulego horietan eskatu behar dituzte argitaletxeek eta beren kabuz editatzen duten pertsonek Lege Gordailuaren zenbakiak; urrats hori beren lanak argitaratu aurretik egin behar dute. Bulegoetan legeriak ezartzen dituen aleak ere entregatu behar dituzte.

Lege-gordailuaren zenbakiak ageriko leku batean agertu behar dira argitalpenen barruan. Zenbaki horiek nahitaez eta doan eskatu behar dira.

Zein obra dira lege-gordailuaren xede?

Lege Gordailuaren xede dira Espainian ekoitzi edo editatutako lan bibliografiko, soinudun, bisual, ikus-entzunezko eta digital guztiak, ekoizpen-, edizio- edo zabalkunde-prozeduraren bidez ekoitzi edo editatutakoak eta edozein euskarritan (ukigarria edo ukiezina) banatutakoak.

2015eko uztailaren 10ean, Ministro Kontseiluak lineako argitalpenen lege-gordailua arautzen duen Errege Dekretua onartu zuen. Errege Dekretu honek Lege Gordailuari buruzko uztailaren 29ko 23/2011 Legea garatzen du. Lege horretan, lehenengo aldiz, Lege Gordailuaren xede dira webguneak eta lineako argitalpenak.

Formatu fisikoan banatuko ez diren formato digitalean jaiotako argitalpenek ez daramate Lege Gordailuaren zenbakirik. Webguneen eta sarbide mugatuko lineako gainerako argitalpenen editorea edo ekoizlea behartuta egongo da horien bilketa erraztera.

Lege Gordailuari buruzko uztailaren 29ko 23/2011 Legea aldatzen duen maiatzaren 4ko 8/2022 Legeak eguneratu eta optimizatu egiten du aurreko araudia, egokiagoa eta eraginkorragoa izan dadin egungo kultura- eta argitalpen-sorkuntzaren agertoki dinamiko eta aldakorrean.

Lege honen berritasun nagusia liburuak, liburuxkak eta argitalpen seriatuak inprimatu aurreko artxibo digitalak sartzea da. Aurrerapen horri esker, Lege Gordailua kontserbatzeko zereginetan sakondu ahal izango da, maketazioak babesten direla bermatzen baita. Era berean, etorkizuneko digitalizazioen kostua aurreztea ekarriko du.

Beste helburu lehenetsi bat da tresna bat eskaintzea fitxategi horiek Interneten legez kontra erabiltzen jarraitzeko, CEDROren lankidetzako hatz-marka bat aplikatuz hala eskatzen duten argitaletxe guztien argitalpenetan.

Inprimatu aurreko fitxategi digitalak biltzeko plataforma https://deposito.dl-e.es/

Kontu bat egiteko eta erabiltzeko moduari dagokionez, tutorial hau prestatu da.

Beste berrikuntza nabarmen bat da bideojokoak kultura-sorkuntzen tipologian sartu direla. Lehen ikus-entzunezko dokumentuen barruan sartzen ziren, eta orain atal propioa izango dute tipologia dokumental horren edizio osoa gordetzeko.

Era berean, eskariaren araberako inprimaketako argitalpenak ere sartzen dira, komunikazio publikora bideratuak eta familia-ingurunetik haratago doazenak. Eskaera zehatzei erantzuteko inprimatzen diren obrak dira. Horietatik bi ale erreklamatzen dira BNErentzat. Kasu horietan ez da derrigorrezkoa artxibo digitala entregatzea.

Legeak aitortu eta indartu egiten du BNEren eginkizuna, eskualdeko zentro eta gordailuen artean koordinatzaile eta aholkulari gisa, bai eta Lege Gordailuari buruzko araudia betetzen den jarraipena egiteko betebeharra ere.